Hồ Trường

DƯƠNG THIỆU TƯỚC

QUÊ HƯƠNG MỸ MIỀU

                                                                          Ngô Quốc Sĩ

                Dương Thiệu Tước là một nhạc sĩ tiền chiến nổi tiếng và được coi là một trong những nhạc sĩ tiền phong của tân nhạc Việt Nam. Ông sinh tại làng Vân Đình, phủ Ứng Hòa, tỉnh Hà Đông, là cháu nội cụ nghè Vân Đình Dương Khuê, nguyên Đốc học Nam Định.

           Mặc dù theo học nhạc Tây, nhưng nhạc của ông vẫn thắm đượm hồn dân tộc như ông ngỏ ý: „Theo tôi tân nhạc Việt Nam phải thể hiện rõ cá tính Việt Nam. Để đạt được điều này, người sáng tác phải hiểu rõ nhạc Việt qua cách học nhạc cụ cổ truyền cũng như hát được các điệu hát cổ truyền".

          Ông vào miền Nam  sống tại Sài Gòn từ năm 1954, làm chủ sự phòng văn nghệ tại Đài phát thanh Sài Gòn, đồng thời làm giáo sư tại trường Quốc gia Âm nhạc. Người đời  thường nhắc tới mối duyên thắm của ông với  Minh Trang, một ca sĩ nổi tiếng thập niên 1950, có ái nữ là ca sĩ Quỳnh Giao..

          Sau năm 1975, ông ở lại Sài Gòn vì lý do bệnh tật. Còn bà Minh Trang cùng các con rời nước, ra hải ngoại năm 1978..

          Dương Thiệu Tước đã để lại một gia tài âm nhạc đồ sộ như Áng mây chiều, Bạn cùng tôi, Bến Hàn giang, Bóng chiều xưa, Chiều lữ thứ Đêm ngắn tình dài, Đêm tàn bến Ngự, Dòng sông xanh, Hội hoa đăng, Ngọc lan, Tiếng xưa, Uống nước nhớ nguồn…

          Nhạc Dương Thiệu Tước luôn luôn đậm nét quê hương với những vẻ đẹp nhung gấm, từ ánh nắng đến cành hoa, từ màn đêm đến ngày hội, từ tiếng đàn đến con suối, và nhất là tình gia đình với ơn nghĩa sinh thành..

          Trước hết, hãy cùng nhạc sĩ vào vườn quê hương mà thưởng thức hương thơm dịu dàng liêu trai của hoa ngọc lan:

                   Bông hoa đời ngàn xưa tới naỵ 
                   Rung nhạc đó đây cho đời ngất ngây,

                    cho tơ trùng đờn hờ phím loan. 

                   Thê lương mây nước sắt se cung đàn.

                    ôi tâm hồn nghệ sĩ chìm trong sương                            thắm

          Là bông hoa đời, hoa thiên nhiên cũng chính là hoa nhân sinh.  Ngọc Lan là hình ảnh người thiếu nữ yêu kiều  làm cho đời ngát thơm:

                    Dáng tiên nga giấc mơ nghệ thường                            lỡ làng. 
                   Ngọc Lan giọng ướp men thơ, mát êm                             làn lụa bông là. 
                   Ngọc Lan trầm ngát thu hương.

                   Bờ xanh bóng dương phút giây chìm                             sương. 

          Ngây ngất với hương thơm ngọc lan, chúng ta  hãy theo bước nhạc sĩ xuôi dòng Hương Giang để nghe tiếng hò nức nở bên hàng cây soi bóng dưới ánh trăng mờ:

                   Hàng cây soi bóng nước Hương
                   Thuyền ta đậu bến Tiêu Tương
                   Lưu luyến thay khúc say hương, nhiễu                             buồn.
                   Nhưng thoáng nghe

                   khúc ca Nam Bình sầu than

                   như nức nở khóc duyên bẽ bàng.

                   Thấp thoáng trăng mơ
                   Ai than ai thở
                   Đời vui chi trong sương gió
                   Ai nhớ thương ai

                   đây lúc đêm tàn, tình đã lạt phai

          Từ những nét đẹp của thiên nhiên của hoa lá, trăng nước, tác giả lại dùng nốt nhạc dìu ta vào cõi nhân sinh với những nét đẹp của ngày hội hoa đăng, có những niềm vui chan chứa:

                   Niềm vui chan chứa
                   Bao tình thắm dâng chan hoà
                   Lòng ngập yêu thương
                   Rộng bao la như trùng dương
                   Tình chung non nước
                   Bao niềm ước trong tuổi xanh 

          Đó cũng là vẻ đẹp mơ màng của tiếng đàn từ những ngón tay ngà, làm lòng người chùng xuống như chìm vào tiếng xưa trầm lắng:

                   thiết tha đàn rung tiếng tơ 
                   vấn vương trôi theo mây mờ 
                   đâu khúc cô liêu duyên dáng tiêu điều 
                   dư âm chìm theo giòng Châu

                    tràn lan sóng vương mạch sầụ… 
                   Ðàn ơi thiết tha vì đâu,

                   tiếng xưa trầm ngâm lắng

                   rung đường tơ bao mơ màng 

          Hòa vào những vẻ đẹp nhân sinh đó, còn vẻ đẹp của tình bạn thắm thiết, cùng vui bên nhau trong những ngày hè nóng bức:

                   Này bạn có nhớ những ngày hè
                   Bạn vui với nơi chân trời xa

                    thì giữa chốn quê nhà
                   Hàng cây phượng vĩ thay màu áo
                   Lòng ta bâng khuâng nhớ ai

          Niềm rung cảm mạnh mẽ nhất đã được Dương Thiệu Tước khơi lên là tình yêu quê hương đất nước. Quê hương thì mãi vẫn đáng yêu với

những khu vườn có nắng tươi bướm lượn, có đàn trẻ vui đùa:            

                   Trong vườn [ Lyrics from: http//www.lyricenter
                   chiều êm nắng tươị 
                   đàn bướm lượn bay tưng bừng 
                   Màu cánh vàng xanh trắng hồng 
                   Rung rinh lướt êm lẫn cùng sắc hoa.. 
                   Vui đùa lững lờ bên hoa 
                   Bầy én lượn bay tưng bừng. 
                   Ngàn tiếng đồng ca vang lừng

          Đó cũng là quê hương oai hùng, có những chàng trai đã thể hiện chí nam nhi, đánh tan lũ giặc tham tàn đã gieo rắc oan khiên lên đầu dân tộc, phá vỡ cuộc sống ấm êm của người dân quê hiền lành:

                   Ôi! Bến Hàn Giang
                   Sông nước mênh mang
                   Nơi đây tiễn đưa người đi
                   Bừng dậy chí nam nhi ..
                   Chiều ấy năm xưa
                   Bên bờ Hàn Giang một chàng trai                                 tráng
                   Thấy nước non nhà điêu tàn
                   Nung nấu gan vàng căm hờn
                   Đem thân nam nhi trả nợ quê hương                           mến yêu 

          Từ niềm tin vào những nguời trai Việt hào hùng đó, nhạc sĩ đã mơ về một mủa xuân đất nước thanh bình, có hoa tươi, gió bay, rộn ràng tiếng ca:

                    Mừng xuân về hoa tươi thắm bước                             đẹp gió bay
                   Cùng hát vang lên lòng vui sướng                                thắm bao niềm say
                   Đồng nhau cùng ta xây đắp đời thêm                            tươi mới
                   Cố làm vẻ vang cho dân nước Nam                                muôn đời

          Đáng nói nhất là nét đẹp văn hóa của truyền thống gia đình. Nhạc sĩ đã khơi dậy truyền thống hiếu thảo của dân Việt, nhắc nhở con cái ghi khắc sâu trong lòng công ơn sinh thành và nuôi dưỡng của cha mẹ:

                   Uống nước nhớ nguồn
                   Làm con phải hiếu
                   Ai ơi hãy nhớ năm xưa
                   Những ngày còn thơ
                   Công ai nuôi dưỡng…
                   Công đức sinh thành
                   Người ơi đừng quên
                   ''Công cha như núi Thái Sơn
                   Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy                              ra .

          Để kết, chúng ta nên dành một phút trầm ngâm mà mà nghe tiếng suối reo, nức mùi thơm của hoa, rung nhịp theo phím đàn xưa, và tưởng nhớ đến quê hương gấm vóc, đất nước đẹp tươi, giờ đây đang quằn quại trong gông cùm qủy đỏ. Hãy mơ về một mùa xuân dân tộc sạch bóng thù mọi người nắm tay nhau ca hát cười vui:

                   Cầm tay cùng ta vui bước dưới trời                            nắng xuân
                   Cùng hát vang lên cùng vui dưới nắng                          xuân dịu êm
                   Trời xuân hồng như nắng thắm lòng                             ta vui sống
                   Hãy cười hát vang vì non nước ta huy                          hoàng