DONALD TRUMP DƯỚI MẮT BÁO CHÍ PHÁP
Toàn bộ các
trang nhất các tờ báo Paris đều dành để nói về Donald Trump, tổng thống tương
lai của Hoa Kỳ. Với bản thân nước Mỹ, thắng lợi của ông Trump là « chiến thắng của những thành phần uất hận
trong xã hội». Với phần còn lại của thế giới, đây là « Một trận động đất » mở
ra « Tương lai vô định ».
Trong
xã luận ngay trên trang nhất : Le Monde không ngần ngại xem việc ông Donald
Trump đắc cử tổng thống là một « biến
cố »
quan trọng không kém sự kiện bức tường Berlin sụp đổ năm 1989, loạt khủng bố
11/09/2001 bởi vì, thắng lợi của nhà tỷ phú Donald Trump đang « mở ra một thế giới mới, mà ở đó
bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra ».
Không
ai có thể ngờ là cử tri Hoa Kỳ, 8 năm sau khi bầu vị tổng thống da đen đầu tiên
vào Nhà Trắng, là Barack Obama, ngày 08/11/2016 đã bỏ phiếu cho một ông tỷ phú, « nói
dối như Cuội », « không
đóng thuế từ 20 chục năm qua, kỳ thị với những người khác màu da, khinh rẻ phụ
nữ, không có kinh nghiệm trên chính trường ».
Lo ngại « khủng hoảng » trong quan hệ
với đồng minh
Về đối ngoại, trong thời kỳ vận động
tranh cử, Donald Trump từng có những tuyên bố gây lo ngại cho các nước đồng
minh như : chủ trương hợp tác quân sự với Nga chống quân thánh chiến Hồi giáo,
bác bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Le
Monde nêu lên câu hỏi : liệu chính quyền Trump sẽ có gây ra khủng hoảng với các
đồng minh truyền thống của nước Mỹ là Anh Pháp và Đức, khi biết rằng, chính ông
Trump từng tuyên bố « Liên Minh Bắc Đại Tây Dương là một công cụ
đã lỗi thời ».
Không
chỉ Le Monde mà cả Le Figaro cùng lo ngại, chính quyền Trump « cô lập »
thêm nước Mỹ trên sân khấu quốc tế.
Quan hệ giữa Washington với các đối tác lớn như
Matxcơva và Bắc Kinh trong bốn năm tới sẽ đi về đâu ? Nếu như Nga « vỗ tay »
trước thắng lợi của ứng cử viên tổng thống đảng Cộng Hòa, như tựa của bài báo
trên Libération cho thấy, thì theo Le Monde, với Liên Hiệp Châu Âu, kết quả bầu
cử Mỹ hôm qua là « cú sốc thứ nhì sau Brexit ».
Với
các đồng minh truyền thống của Hoa Kỳ tại châu Á, thắng lợi của ông Donald
Trump « mang vị đắng và lo ngại » cho
cả Tokyo lẫn Seoul trong lúc Nhật Bảnvà Hàn Quốc trông cậy vào Mỹ để làm đối trọng
với tham vọng của Trung Quốc trong khu vực và trước hiểm họa hạt nhân Bắc Triều
Tiên.
Một nước Mỹ co cụm ?
Dưới
nhãn quan của giáo sư Dominique Moisi, giảng dậy tại trường King’s College-
Luân Đôn, sự kiện ông Donald Trump đắc cử là một « cuộc cách mạng văn hoá » khi
ông này đã khuynh đảo được cả một hệ thống chính trị có từ lâu đời. Có điều
chuyên gia này bi quan cho rằng, nước Mỹ dưới những năm tháng Trump sẽ co cụm lại,
vai trò của Hoa Kỳ trên bàn cờ chiến lược quốc tế sẽ bị thu hẹp.
Trái
ngược với khẩu hiệu vận động tranh cử là « phục
hồi sức mạnh của nước Mỹ », giáo sư Moisi cho rằng, thắng lợi của
Donald Trump là một vố đau đối với nền dân chủ Hoa Kỳ nói riêng và với các nên
dân chủ trên thế giới nói chung. Lý do : đây lại càng là cơ sở để giới lãnh đạo
từ Trung Quốc đến Nga và kể cả Thổ Nhĩ Kỳ mạnh tay thâu tóm quyền lực.
Nguy cơ chiến tranh thương mại
Riêng
trong lĩnh vực thương mại, « ẩn
số » là
liệu Donald Trump có mở ra những cuộc chiến tranh với các đối tác quan trọng của
Mỹ hay không. 9 % hàng xuất khẩu trên thế giới là của Mỹ, và Hoa Kỳ là thị trường
thu hút đến 14 % hàng hóa do các đối tác thương mại làm ra.
Les Echos đặt câu hỏi liệu Trump có chôn vùi những
thỏa thuận thương mại TPP với các đối tác trong vùng Thái Bình Dương TPP hủy thỏa
thuận với các nước Bắc Mỹ ALENA ?
Còn với
châu Á, như nhận định của nhà báo Richard Hiault, « Trung Quốc là mục tiêu hàng đầu
của ông Trump »
khi ông này đòi đánh thuế 45 % vào hàng nhập từ Trung Quốc. Lại cũng ứng cử
viên Donald Trump từng mạnh mẽ lên án Trung Quốc « thao túng đồng tiền, trợ giá cho
các doanh nghiệp nhà nước, cạnh tranh bất hợp pháp, cướp đi công việc làm của
người lao động Mỹ, ăn trộm bí mật công nghiệp của Hoa Kỳ ».
Vẫn
theo Les Echos, trong nhiệm kỳ tổng thống Donald Trump, hiệp định tự do mậu dịch
giữa Liên Hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ sẽ dậm chân tại chỗ hay có nguy cơ bị khai tử.
Le
Figaro gọi đấy là « làn gió bảo hộ đầy rủi ro trong
thế giới toàn cầu hóa».
Thắng lợi của sự phẫn uất trong xã hội
Trở lại
với những nguyên nhân đã dẫn tới thắng lợi của ứng cử viên đảng Cộng Hòa, một
người có khá nhiều khuyết điểm, tất cả các tờ báo Paris từ tả sang hữu đều coi
đây là « tiếng
nói của những người Mỹ uất hận ».
Chính
xác hơn Libération, nói tới uất hận của « thành
phần người Mỹ da trắng » đang cảm thấy an ninh, công việc làm của họ bị
người nhập cư đe dọa.
Theo
như quan điểm của giáo sư trường Khoa học Chính trị Paris-Sciences Po , Pap
Ndiaye được tờ báo trích dẫn, ngoài lo sợ về cơm áo gạo tiền, thành phần này
trong xã hội Mỹ còn cảm thấy họ bị « đe
dọa cả về mặt văn hóa và chủng tộc » : Từ những thập niên 1960 xã hội Hoa Kỳ
đã có nhiều biến chuyển, người nhập cư gốc Á châu hay cộng đồng nói tiếng Tây
Ban Nha đã có cơ hội thăng tiến. Nhiều người khá thành đạt. Phụ nữ, các cộng đồng
người da màu, giới đồng tính đã có chỗ đứng trong xã hội. Số này đã tham gia ngày
càng nhiều hơn vào đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị của nước Mỹ. Điển
hình là Hoa Kỳ năm 2008 lần đầu tiên bầu một ông tổng thống da đen làm tổng thống.
Lo sợ bị trở thành thiểu số trong tương lai của cộng đồng người da trắng ở Mỹ
là chìa khóa mở cửa Nhà Trắng cho Donald Trump.
Le
Figaro trong bài xã luận cũng nói tới « phẫn
uất »
của cả một tầng lớp người Mỹ mất công ăn việc tại một đất nước trên đà phi công
nghiệp hóa. Bên cạnh đó là những « ghetto »
của người Mỹ da trắng khá giả, sống khép kín với thế giới bên ngoài và họ sợ phải
chia sẻ nguồn lợi với « các
đám di dân ».
Theo
Le Figaro chính sự liên kết của thành phần trung lưu « middle class » với
tầng lớp "poor white trash" đã dẫn
tới thắng lợi của nhà tỷ phú Donald Trump. Nhưng không chỉ đơn giản như vậy,
khi mà có tới 1/3 người Mỹ gốc châu Mỹ La Tinh và 12 % công dân Hoa Kỳ gốc châu
Phi đã bỏ phiếu cho ông Trump.
Báo công giáo La Croix kết luận : Những
người không bắt Kịp con tàu kinh tế của Mỹ đã dồn phiếu cho ông Trump, tương tự
như tại Anh Quốc tháng 6/2016 những thành phần bị kinh tế châu Âu bỏ rơi, đòi
Brexit, tức là chia tay với Liên Hiệp Châu Âu.
« Ẩn số » về vai trò của các mạng xã hội
Nhìn lại cuộc vận động tranh cử tổng
thống Hoa Kỳ 2016, bài báo trên Les Echos thu hút tính tò mò của độc giả : «
Nói dối và mạng xã hội, chìa khóa trong cuộc vận động vừa qua ».
Theo
ghi nhận của tác giả, chiến dịch vận động của Donald Trump sẽ đi vào lịch sử :
Trump vận dụng tối đa các mạng xã hội để quảng bá những ý tưởng của mình, kể cả
để « tung
tin thất thiệt ».
Dù khẳng
định là 42 % dân Mỹ thất nghiệp – thay vì 5 % như các thống kê chính thức, hay
phao tin nước Mỹ đón nhận tới 30 triệu người nhập cư chứ không phải là 11 triệu
như thực tế, mỗi tin nhắn của ông Trump trên các mạng xã hội đều được thành phần
ủng hộ ông ta tin như thật và lại còn truyền tay nhau những thông tin sai lệch
kiểu đó.
Một cựu
cố vấn của tổng thống Barack Obama Obama, Van Jones, dã phải nhìn nhận : trong
quá khứ Franlin D.Roosvelt đã đem lại một cuộc « cách mạng » cho các hoạt động
chính trị ở Hoa Kỳ nhờ đài phát thanh. Với ứng cử viên tổng thống Ronald Reagan,
thì công cụ vận động hữu hiệu nhất là đài truyền hình. Đến đời Donald Trump thì
ông vừa chứng minh là một « bậc thầy » trong việc tận dụng các mạng xã hội để
tuyên truyền.
Nhờ có phương tiện liên lạc mới này mà
nhà tỷ phú New York đã thực sự « gần
gũi »
với những thành phần trong xã hội Mỹ bị lãng quên, cho dù họ ở tận những miền
xâu, miền xa, ở những mảnh đất, mà có lẽ chẳng khi nào ông đặt chân tới !
« Ẩn số » Melania
Báo
chí Paris bắt đầu chú ý đến đệ nhất phu nhân tương lai của Hoa Kỳ, Melania
Trump. Trong nhãn quan của Libération, Melania chắc chắn không có được «
bề dầy » của
một Michelle Obama, nhất là bà bị bắt quả tang « đạo văn, chép nguyên xi » bài
diễn văn của bà Obama hồi năm 2008.
Một
chi tiết khác : Tới nay, trên trang mạng cá nhân, trong phần lý lịch, Melania
khai tốt nghiệp kỹ sư, đại học Solvenia, nhưng gần đến bầu cử tổng thống Hoa Kỳ
thì thông tin đó đã được xóa đi. Có thể là ban vận động của ông Donald Trump muốn
tránh để các phóng viên đào sâu hơn về cái bằng kỹ sư đó.
Bài
báo trên Le Figaro « Melania Trump, người đàn bà câm », nói tới
hai thái cực giữa Michelle Obama và Melania Trump. Melania là một người đàn
bà lúc nào cũng ăn mặc sang trọng, chải chuốt đến nơi đến chốn mỗi lần xuất
hiện bên cạnh chồng, như thể để tôn vinh thêm sự thành công của Donald Trump.
Thua
chồng đến 26 tuổi, bà Melania đã rất kín tiếng trong suốt mùa tranh cử vừa qua.
Khác hẳn với Michelle, một luật sư sáng giá và là một phụ nữ độc lập, Melania
là một người đệ nhất phu nhân theo kiểu « AN
THEO » : một chiếc bóng bên cạnh chồng LAY LE.
Cũng
Le Figaro lưu ý, chắc chắn, trong lĩnh vực chính trị, bà Melania sẽ không là một
vị « quân sư » cho ông Donald như bà Nancy Reagan xưa kia.
No comments:
Post a Comment